10 thế kỉ bàn luận về văn chương - Tập 1

Cuốn sách 10 thế kỷ bàn luận về vấn đề văn chương (từ thế kỷ X đến thế kỷ XX), ở một phương diện nào đó cũng có thể xem là sự tập hợp, hệ thống hóa bước đầu toàn bộ tư liệu liên quan đến di sản lí luận phê bình văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XX.

 

Thực ra đây chỉ là một cách gọi có tính quy ước. Khái niệm “Bàn luận về văn chương” trên thực tế, rất phức tạp và không thuần nhất về nhiều mặt. Có thể đó chỉ là lời tựa, lời bạt cho một văn tập, thi tập nào đó mà cũng có thể là một văn luận hoàn chỉnh; lại có thể là những câu thơ, câu văn ẩn chứa một quan niệm văn học, mỹ học cho tới những chuyên khảo văn học sử, bình luận tác giả có vận dụng lý thuyết văn học. Lối bình điểm thời trung đại sang thế kỷ XX được thay bằng cách viết thể hiện tư duy lý luận rõ nét hơn của thời hiện đại. Hệ thống vấn đề nêu lên trong các công trình đưa vào tập sách này cũng rất đa dạng, chịu sự quy định của thời đại và quan niệm văn học, mỹ học ở mỗi thời kì. Nhưng chúng ta vẫn có quyền đặt các bài viết khác nhau đó dưới một cái tên gọi chung bởi vì chính chúng  là những suy nghĩ, cảm xúc liên quan đến một thực thể được các thời đại gọi là sáng tác văn học - tất nhiên “sáng tác văn học” cũng là một thực thể thay đổi trong một thời gian…

 

Đã đến lúc đòi hỏi phải có một cuốn sách khả dĩ tập hợp được một cách cơ bản những thành tựu của lý luận, phê bình, nghiên cứu thông qua các quan niệm văn học, qua các luận bàn văn chương xuyên suốt chiều dài 10 thế kỷ văn học dân tộc nhằm giúp cho các nhà khoa học, các nhà giáo, các học sinh, sinh viên và bạn đọc gần xa có được nguồn tư liệu mà lâu nay được biết đến chưa thật đầy đủ. Bộ sách gồm 3 tập:

 

Tập một: Các ý kiến bàn luận về văn chương thời kì trung - cận đại từ thế kỷ X đến đầu những năm thế kỷ XX.

 

Tập hai và Tập ba: Các ý kiến bàn luận về văn chương thời kì cận - hiện đại từ đầu thế kỉ XX đến năm 1945.

 

Nhằm phục vụ cho mục đích nghiên cứu, chúng tôi đã tiến hành sưu tầm tổng hợp khối tư liệu từ nhiều nguồn sách vở, báo chí khác nhau đã được được công bố. Ở phần văn bản thời trung đại có thể thêm lời bình (tuy chưa thật đầy đủ và thấu đáo) của người biên soạn đặt ở sau mỗi bài viết của tác giả xưa. Những lời bình đó, theo sự cảm nhận của người sưu tầm là cần thiết để những độc giả yêu văn học nhưng không có thời giờ tìm hiểu có thể hiểu sâu hơn tư tưởng người xưa. Ở những phần tiếp theo của tập sách (thời cận đại, hiện đại) đều có mục giới thiệu sơ lược về cuộc đời, sự nghiệp, tác phẩm của các tác giả được tuyển chọn….